Γιόζεφ Ροτ – Ο Ιστός της Αράχνης

Δυνατό βιβλίο ο «Ιστός της Αράχνης» που περιγράφει με τον καλύτερο τρόπο την περίοδο του μεσοπολέμου στη Γερμανία και την άνοδο του ναζισμού.Ο κεντρικός χαρακτήρας του βιβλίου, ο Τέοντορ Λόζε, είναι πρώην στρατιωτικός, εθνικιστής, αντισημίτης και μέλος παρακρατικών οργανώσεων. Μοναδικός στόχος της ζωής του είναι η ανάδειξή του σε ηγετική προσωπικότητα της χώρας του. Για να το πετύχει αυτό δεν θα διστάσει να δολοφονήσει τους πολιτικούς αντιπάλους του, να προδώσει τους »συναγωνιστές» του και να αιματοκυλίσει απεργίες εργαζομένων. Με άλλα λόγια, είναι ακριβώς ο τύπος του ανθρώπου που χρειάζεται κάθε φασιστικό καθεστώς για την εδραίωσή του. Φανατισμένος μέσα στην άγνοιά του, δουλικός με τους ανωτέρους του, έτοιμος να εκμεταλλευτεί κάθε ευκαιρία που θα τον ανεβάσει στην κλίμακα της εξουσίας. Όμως η άνοδος σε ένα τέτοιο καθεστώς, δεν μπορεί παρά να είναι πρόσκαιρη. Άλλοι αδίστακτοι ‘μικροί άνθρωποι’ είναι έτοιμοι να πάρουν τη θέση του Τέοντορ Λόζε· το ίδιο αναλώσιμοι όπως και αυτός. Ο Ροτ περιγράφει ακριβέστατα (βλέπε τις πολύ χρήσιμες παραπομπές του βιβλίου) καταστάσεις τις οποίες έζησε ο ίδιος και που την εξέλιξή τους μπόρεσε σε ένα βαθμό να προβλέψει. Την εξαθλίωση του γερμανικού λαού, την άνοδο και την εδραίωση του εθνικισμού, τα πογκρόμ εναντίων των Εβραίων και την καταστολή των εργατικών κινημάτων. Το κοφτό και ψυχρό -όπως και ο χαρακτήρας του βιβλίου- γράψιμο του Ροτ, κρατάει την ανάγνωση σε σταθερά επιταχυνόμενο ρυθμό και καταφέρνει να δώσει ολοζώντανα το κλίμα εκείνης της εποχής· καλύτερα και από ιστορικά βιβλία. Και αυτό είναι νομίζω το μεγαλύτερο κατόρθωμα αυτού του βιβλίου. Υ.Γ. Αρκετά προσεγμένη η έκδοση της Κριτικής με χρησιμότατες παραπομπές και βιογραφικό σημείωμα του συγγραφέα στο τέλος του βιβλίου.